Irygatory do zębów

Wiadomo, że do utrzymania prawidłowej higieny zębów nie wystarczy sama szczoteczka. Od dawna zwykliśmy ją wspomagać nićmi dentystycznymi, które mogą dotrzeć do bardziej niedostępnych miejsc. Od pewnego czasu mamy jednak do dyspozycji jeszcze jedno narzędzie: irygator.

Możemy się zastanawiać, czy irygator do zębów zastąpi nić dentystyczną, czy nić jest jednak skuteczniejsza, czy też gadżety te uzupełniają się wzajemnie w działaniu. A może irygator do zębów może zastąpić szczoteczkę? Co wybrać?

Irygator czy nić?

Czyszczenie zębów za pomocą nici dentystycznej, czyli tak zwane ?nitkowanie?, może powodować ? czego doświadczyła zapewne większość osób, które ten środek stosują ? podrażnienia, a nawet lekkie uszkodzenia dziąseł. Skutkiem często bywa ból i krwawienie. Metoda ta wymaga też pewnej cierpliwości, bo dokładne czyszczenie wszystkich przestrzeni międzyzębowych zajmuje sporo czasu. Ze względu na możliwe urazy oraz konieczność posiadania pewnych umiejętności manualnych, nić nie jest też zalecana do użytku przez dzieci.

Irygator jest narzędziem łatwiejszym w użytkowaniu i osiągającym szybciej efekty w zakresie czyszczenia przestrzeni międzyzębowych. Jego działanie polega na kierowaniu strumienia wody lub specjalnego płynu, który pod ciśnieniem wypłukuje resztki jedzenia oraz bakterie nawet z trudno dostępnych miejsc. Jest to znacznie mniej inwazyjne, a więc i mniej bolesne dla dziąseł niż użycie nici dentystycznej. Dodatkowo, regularne używanie irygatora do zębów uniemożliwia rozwój bakterii powodujących powstawanie pytki nazębnej (jak dowodzą badania, wpływa ono nawet na skład gatunkowy mikroflory ją tworzącej, przez co staje się ona mniej patogenna), zapobiega próchnicy i zapaleniu dziąseł, a także likwiduje nieświeży oddech. Płukanie stanowi ponadto rodzaj masażu dziąseł, dzięki czemu stają się one mocniejsze.

Dla kogo to?

Należy tu wspomnieć również o zwiększonym komforcie czyszczenia zębów dla osób noszących aparaty ortodontyczne ? nici trudno dotrzeć do przestrzeni pod aparatem, a jego metalowe elementy łatwo powodują jej zrywanie. Irygatory do zębów szczególnie można polecić też osobom cierpiącym na choroby dziąseł, posiadającym implanty, stałe protezy i mosty, z tendencją do szybkiego ścierania się zębów oraz mającym ciasno rozmieszczone zęby. Irygator przeznaczony jest jednak do użytku niemal przez wszystkich. Przeciwwskazanie wobec jego stosowania może stanowić parodontoza oraz niektóre choroby zębów.

Kto wynalazł irygator do zębów?

Irygator dentystyczny wynaleziono pod koniec lat 50. XX wieku w USA. Za jego pomysłodawcę uważa się stomatologa, doktora Geralda Moyera, który spostrzegł u swoich starszych pacjentów często powtarzające się problemy z dziąsłami, takie jak ich zapalenie. Chcąc im pomóc, obmyślił urządzenie, które wytwarzałoby strumień wody pod ciśnieniem, zdolny oczyszczać trudno dostępne miejsca i jednocześnie dokonywać masażu dziąseł. Moyer nawiązał współpracę z inżynierem mechanikiem Johnem Mattingly, który po kilku próbach przekuł pomysł na prototyp. Ten ? wychodząc poza założenia Moyera ? wytwarzał już pulsujący strumień wody. Pierwszy irygator testowany był przez pacjentów Moyera ? widząc pozytywne efekty, twórcy zaprezentowali urządzenie na corocznej konwencji dentystycznej w Dallas w roku 1962. Idea wzbudziła znaczne zainteresowanie wśród stomatologów, wspólnicy założyli więc firmę Aqua Tec, by zyskać szersze możliwości dystrybucji irygatorów dentystycznych. Początkowo irygatory dostarczano tylko gabinetom stomatologicznym, z czasem jednak pojawiły się w szerszej sprzedaży; w domach towarowych oraz aptekach. W 1966 roku irygator do zębów Moyera i Mattingly?ego został opatentowany, a liczne badania naukowe dowiodły skuteczności wynalazku w leczeniu chorób przyzębia, zapalenia dziąseł oraz w poprawie komfortu osób z aparatami ortodontycznymi, implantami i koronami.

Jak działa irygator do zębów?

Urządzenie wyposażone jest w niewielki silniczek elektryczny, który uruchamia małą pompę. Pompa pobiera wodę ze zbiorniczka, kierując ją wężykiem do wylotu, czyli dyszy strumieniowej, za pomocą której czyści się jamę ustną. Pomiędzy wlotem a wylotem pompy umieszczony jest cylinder z tłokiem, który poruszając się rytmicznie, generuje pulsowanie strumienia wody. Zazwyczaj możliwa jest pewna regulacja jego ciśnienia, teperatury oraz ilości tłoczonego do ust płynu. Wąski, intensywny strumień łatwo można skierować w wybrane miejsca, a jego pulsowanie ułatwia usuwanie płytki nazębnej i wszelkich zabrudzeń oraz bakterii znajdujących się także w obszarze poddziąsłowym, czyli tam, gdzie nie używamy szczoteczek. Pulsowanie skutkuje również wspomnianym wyżej masażem dziąseł, który stymuluje je i poprawia ich ukrwienie.

Irygator a szczoteczka

Czy jednak nie wystarczy zwykła szczoteczka do zębów? Nie. Niestety, szczoteczka nigdy nie usunie wszystkich resztek jedzenia, może nie dać rady płytce nazębnej w trudno dostępnych miejscach, ani namnażających się w nich bakteriom. Szczoteczka pozostaje jednak podstawową metodą mycia zębów ? zwłaszcza usuwanie płytki nazębnej za jej pomocą jest niezastąpione ? ale irygator dociera tam, gdzie szczoteczka nie sięgnie. Dlatego zalecane jest używanie irygatora do zębów wraz ze szczoteczką ? manualną, mechaniczną czy (najlepiej) soniczną. Ta metoda daje najlepsze rezultaty, oba urządzenia uzupełniają się w działaniu. Irygator do zębów jest natomiast w stanie zastąpić nić dentystyczną, choć oczywiście można również używać go oprócz, a nie zamiast nici ? jej zwolennicy podkreślają, że nic nie jest w stanie zastąpić bezpośredniego ścierania płytki nazębnej w trudno dostępnych rejonach jamy ustnej.

Jak używać irygatora do zębów?

Przede wszystkim trzeba nauczyć się ustawiać optymalną temperaturę wody oraz moc. Przed włączeniem irygatora, jego końcówkę należy umieścić wewnątrz jamy ustnej. Czyszczenie powinno odbywać się od tylnych zębów w stronę przednich.

Do czyszczenia samego urządzenia należy używać odpowiednich środków, dostępnych na rynku (by unikną substancji toksycznych albo drażniących), względnie środków ?domowych?, takich jak np. kwasek cytrynowy czy ocet. Przewód doprowadzający wodę trzeba regularnie czyścić i suszyć, aby nie rozwinęła się w nim pleśń.

Rodzaje irygatorów

Irygatory do zębów możemy podzielić na stacjonarne i bezprzewodowe. Te pierwsze wyposażone są w stacje pompujące, w postaci dużego zbiornika na płyn i sporego panelu kontrolnego, za pomocą którego reguluje się ciśnienie wody, jej temperaturę czy ilość. Nie trzeba się w ich przypadku martwić o naładowanie irygatora, ponieważ mogą być podłączane do sieci. Irygatory bezprzewodowe mają wbudowany zbiornik na wodę, co sprawia że są cięższe, a pojemność wystarcza zwykle na jedno płukanie. Akumulator też zapewnia tylko ograniczony czas działania. Mimo to, ten typ irygatorów lepiej nadaje się na wyjazdy.

Który rodzaj bardziej przyda się nam, to już kwestia indywidualna. Jaki by to nie był irygator do zębów, z pewnością okaże się niezastąpiony w codziennej pielęgnacji jamy ustnej i zbawienny dla stanu naszych zębów i dziąseł.