Tunel ogrodowy zimą

Tunele foliowe pozwalają wydłużyć okres hodowli roślin w ogrodzie ? ale czy mogą stać w nim przez cały rok? Są dwie szkoły. Sprawdźmy, jak zabezpieczyć tunel ogrodowy na zimę.

Nie ulega wątpliwości, że tunel foliowy musi zostać zabezpieczony na tę najtrudniejszą porę roku. Ale czy oznacza to zawsze jego demontaż?

Demontować czy nie demontować?

Co do zasady, folie jakimi pokrywa się tunele ogrodowe są raczej dobrze przygotowane na różnorodne warunki atmosferyczne ? ich zadaniem jest przecież ochrona sadzonek przed przymrozkami i nadmiernym promieniowaniem słonecznym. Jeśli więc zaleca się zdjęcie folii z tunelu na zimę, to raczej z powodu ryzyka uszkodzenia jej albo stelażu przez ciężki, mokry śnieg, który może się na niej osadzić. Stopień tego ryzyka zależy jednak od jakości folii; gruba, mocna folia powinna znieść i bardzo niskie temperatury, i silny wiatr, i pewną ilość śniegu zalegającego na tunelu ? inna, słabsza, cieńsza może jednak ulec zniszczeniu.

Co do samego szkieletu tunelu, nie ma potrzeby jego demontażu co zimę ? chyba że chcemy skorzystać z okazji, by przenieść go w inne miejsce lub poddać gruntowniejszej konserwacji, naprawie itp. Tunel foliowy nie powinien stać w jednym miejscu dłużej niż 2-3 lata, potem należy go przenieść na nowe stanowisko, by zadbać o utrzymanie dobrego stanu gleby, ograniczyć jej ?zmęczenie? oraz rozwój chorób i szkodników.

Szczególnie jednak w przypadku wysokich tuneli demontaż może być kłopotliwy. Wówczas trzeba nieustannie dbać, by nie nagromadziły się na nim warstwy śniegu i lód. Jeśli przerwiemy uprawę i pozostawimy folię na zimę, pusty tunel będzie też potrzebował regularnego wietrzenia, szczególnie w mroźniejsze dni. W ten sposób wymrozimy szkodliwe drobnoustroje i formy przetrwalnikowe chorób. Konstrukcję należy też zabezpieczyć przed korozją, oczyszczając części metalowe z rdzy. Elementy z tworzyw sztucznych wystarczy jedynie umyć, natomiast części drewniane pomalować po uprzednim oczyszczeniu. Można też zastosować odkażanie.

Uprawa przez cały rok

Uprawa całoroczna pod osłoną może być jednak bardziej opłacalna ekonomicznie. Rośliny znacznie szybciej zaczną wzrost na wiosnę i będą dawały obfitszy plon, świeże warzywa będą dostępne przez cały rok. Jeżeli więc decydujemy się kontynuować hodowlę roślin przez zimę, tunel foliowy trzeba ocieplić. Stosuje się do tego celu bąbelkową folię termoizolacyjną, zakładając ją jeszcze jesienią od wewnątrz lub na zewnątrz, bezpośrednio przy ścianach tunelu ogrodowego. Można w ten sposób uzyskać wzrost temperatury wewnątrz o ok. 3-4 stopnie, ograniczając straty ciepła przez rośliny o ok. 30 proc. Folia termoizolacyjna powinna zostać ściągnięta wiosną, gdy temperatura podniesie się do ponad 10 stopni.

Folia izolacyjna jednak nie wystarczy, konieczne będzie też ogrzewanie tunelu foliowego przy użyciu specjalnego, przeznaczonego do tuneli i szklarni grzejnika gazowego, który delikatnie i w sposób bezpieczny dla roślin podniesie temperaturę wewnątrz tunelu foliowego i pozwoli na jej stałe utrzymywanie. Warto też dobrać na zimową hodowlę odpowiednie gatunki roślin ? te zimnolubne będą się miały dobrze nawet przy padającym na zewnątrz śniegu.

Nie trzeba ogrzewać całości tunelu ? dla oszczędności możemy się ograniczyć do jakiegoś jego segmentu. Delikatniejsze, wymagające specjalnego ogrzewania rośliny można odgrodzić od zimnolubnych szczelną kurtyną izolującą z folii. Można też bezpośrednio nad bardziej wymagającymi, niewielkimi roślinami ustawić minitunele foliowe albo klosze ogrodnicze, zapewniając hodowli podwójną warstwę ochronną. Pomocna może być też agrotkanina, syntetyczny materiał rozkładany na gruncie, by spowolnić jego wychładzanie się, a przy okazji ograniczyć rozwój chwastów. Tylko w punktach, gdzie rośnie dana roślina zostawiany jest otwór, przez który wystaje jej górna część. Najprostszy, tradycyjnym i tanim sposobem izolacji może być też słoma, która później może posłużyć jako kompost. Nie można jej jednak stosować przy dowolnego rodzaju uprawach.

Po demontażu

Z kolei demontaż tunelu foliowego i przechowywanie go w cieple sprawi, że będzie służył nam przez dłuższy okres. Nie będzie przez okres zimowy podlegał działaniu mrozu, wiatru i śniegu. Wskutek tego bowiem tunel ogrodowy może się zarwać, a jeśli nawet nie, to odkształcić, co prowadzi do późniejszych pęknięć. Zdjęcie folii pozwala na łatwiejszą naprawę uszkodzeń i daje dostęp do stelażu, który można wówczas oczyścić, odrdzewić, pomalować, zaimpregnować itp. Folię lepiej usuną jeszcze przed usunięciem pozostałości roślin. Wygodniej usuwać wówczas pędy i korzenie, dotrzeć w mniej zazwyczaj dostępne miejsca i łatwiej przekopać grunt. Natomiast przed ściągnięciem folii warto ją dokładnie odkazić. ściągniętą już trzeba skrupulatnie oczyścić z ziemi i innego brudu, a następnie ostrożnie zrolować. Nie wolno jej składać, ponieważ w miejscach zgięć może ona później popękać. Zwiniętą należy zabezpieczyć inną folią, tkaniną lub papierem i schować w suchym i ciemnym pomieszczeniu.

Stelaż wystarczy umyć, zdezynfekować i ewentualnie zabezpieczyć przed rdzą, jeśli materiał tego wymaga. Jeżeli można rozłożyć go na elementy, łatwiej będzie go oczyścić i schować. Gdy w tunelu zainstalowany był system nawadniania, również należy go dokładnie oczyścić i ? o ile to możliwe ? zdemontować. Jeśli nie ma takiej możliwości, konieczne jest zadbanie, by w przewodach nie pozostała woda, bo ta, zamarzając, doprowadzi do ich pękania.

Przed nowym sezonem

Jeśli kończymy uprawy na zimę, niezależnie od tego, czy tunel ogrodowy pozostawimy czy zdemontujemy, zawsze musimy usuną pozostałości roślin. Zdrowe można kompostować, dotknięte chorobami ? trzeba usuną i zutylizować. Potem należy dokładnie przekopać podłoże (dzięki temu szkodniki zostaną wyrzucone na zewnątrz, a narażenie ich na niskie temperatury zmniejszy ich populację) i zastosować nawozy. Warto sprawdzić i ewentualnie skorygować odczyn pH gleby. Prace te nie powinny się ograniczać do wnętrza tunelu ? należy też usuną chwasty i resztki roślinne z jego bezpośredniego otoczenia, by nie mogły w nich przezimować szkodniki czy np. ich jaja. Tu również przyda się przekopanie gruntu. Dopiero wtedy będziemy należycie gotowi na następny sezon upraw.