Światło w tunelu

Tunele foliowe

Zadanie hodowania co bardziej ciepłolubnych warzyw, owoców lub ozdobnych, egzotycznych gatunków roślin nie jest w polskim klimacie łatwe. W krótkim okresie wegetacji roślinnej trudno tym bardziej o zysk z tego rodzaju upraw. Na szczęście jest sposób, by stosunkowo niedużym nakładem wydłużyć sezon o kilka miesięcy.

Zamknięta, w pewnym zakresie izolowana termicznie konstrukcja szklarni pozwala podnieść w jej wnętrzu temperaturę, by uzyskać mikroklimat z innej strefy geograficznej. W szklarniach uprawy możliwe są przez cały rok, ale to spora inwestycja i zwraca się ona zwykle dopiero przy uprawach na dużą skalę. Na użytek domowy stanowi ona raczej wydatek nieopłacalny.

Znacznie tańszy od szklarni jest tunel foliowy, nadający się do użytku i amatorskiego, i profesjonalnego. Tunele ogrodowe chronią rośliny przed niekorzystnymi temperaturami, osłaniają od wiatrów i gwałtownych opadów, przepuszczając przy tym wystarczającą dawkę światła słonecznego. To więcej niż okrywanie upraw agrowłókniną, agrotkaniną czy folią. Tunele foliowe, dzięki drzwiom lub oknom, można wietrzyć w dowolnej chwili, zapobiegając przegrzaniu się roślin i chorobom grzybowym. W takim tunelu tempo wzrostu roślin jest ponadto szybsze, a liczba okresów uprawowych w roku może zostać zwielokrotniona ? a co za tym idzie, również zbiory z nich. Tunele ogrodnicze umożliwiają uprawę roślin od lutego do listopada, co stanowi 75% roku, niezależnie od typowych warunków atmosferycznych.

Wybrać szklarnię czy tunel?

Obie opcje mają swoje wady i zalety. Przy wyborze należy wzią pod uwagę szereg czynników:

• Wielkość uprawy. Tylko duża, profesjonalna hodowla gwarantuje opłacalność szklarni, ta zaś zależna jest od ceny samej konstrukcji, jak i kosztów jej eksploatacji.

• Cena. Niewielki tunel foliowy kosztuje kilkaset złotych, podczas gdy najprostsza szklarnia zbliży się ceną do 2 tys. Profesjonalne szklarnie wymagają też solidnych fundamentów i doprowadzenia niezbędnych instalacji.

• Sposób montażu. Budowa szklarni oznacza zazwyczaj konieczność skorzystania z usług wyspecjalizowanej firmy ? tunel foliowy potrafi natomiast postawić nawet laik, który nigdy dotąd tego nie robił.

• Szczegóły konstrukcyjne. Tunele foliowe mogą być wykonane ze stabilnych i odpornych na podmuchy wiatru profili metalowych albo lżejszych stelaży z rurek PCV. Zamyka się je zwykle za pomocą zamka błyskawicznego: takich drzwi nie otworzy wiatr ani zwierzęta i nie będą one trzaskać (w szklarni grozi to stłuczeniem szyb). Szklarnie nie są też najczęściej wyposażane w okna z moskitierą, które w tunelach foliowych umożliwiają wietrzenie, utrudniając zarazem dostęp insektom.

• Rodzaj pokrycia. Szklarnia pokryta jest szybami bądź taflami pleksi lub poliwęglanu. Jeśli nie ulegną one uszkodzeniom, na które są dość podatne, posłużą dłużej niż folia ? ta jednak jest dużo tańsza, a zakup nowej nie jest problemem, zaś wymiana jest łatwa, w odróżnieniu do wprawiania nowych szyb.

• Mobilność konstrukcji. Tunele ogrodowe łatwo przestawić na inne miejsce (dla odkażenia podłoża lub w lepszą lokalizację). Szklarnie są stacjonarne, a ich rozebranie i ponowny montaż to spory koszt i wysiłek.

• Warunki uprawy roślin. Szklarnia pozwala wydłużyć okresu wegetacji roślinnej o kilka tygodni dłużej niż tunel foliowy i charakteryzuje się większą stabilnością temperatur wewnątrz. Tunel ogrodowy nie zapewnia ochrony przed skrajnymi ich wahaniami, ale latem folia tunelu lepiej chroni rośliny przed poparzeniem, bo rozprasza światło słońca bardziej niż szkło.

Korzyści z tunelu foliowego

W dobie nawozów sztucznych, środków ochrony roślin czy modyfikacji genetycznych nie jest łatwo kontrolować to, co jemy. Radą na to jest własna uprawa, która pozwala dopilnować każdego etapu produkcji i dostarczyć sobie na stół świeże oraz zdrowe warzywa i owoce przez większość roku. Może ona również przynieść pewne, a nawet znaczne finansowe korzyści przy sprzedaży produktów na niewielką nawet skalę.

W tunelu foliowym można uprawiać niemal wszelkiego rodzaju rośliny na ich wczesnym etapie rozwoju. Tunel ogrodowy przydaje się szczególnie do uprawy wymagających gatunków i do produkcji warzyw przewidzianych do wczesnego plonowania, które można przyspieszyć o kilka tygodni. Największy wzrost plonów tunele foliowe zapewniają w przypadku ogórków.

Co uprawiać w tunelu foliowym?

Już od wczesnej wiosny hodować można np. rzodkiew, kalarepę, kalafiory, selery, pory, karczochy, marchewkę, szpinak, sałatę i niektóre odmiany kapusty. Gdy temperatury wzrosną i się ustabilizują, mikroklimat zacznie pozwalać na uprawę gatunków ciepłolubnych, jak pomidory, papryka, ogórki, bakłażany czy melony. Z czasem, poza typowymi roślinami hodowlanymi, jak szczypiorek, czosnek albo cukinia, można wprowadzić bardziej egzotyczne gatunki, np. arbuzy. Do późnej jesieni da się hodować gatunki mrozoodporne, np. brokuły, które potrafią nawet znieść w tunelu niezbyt ostrą zimę. Tunel ogrodniczy pozwala też na wcześniejsze obsianie upraw sadzonkami ozdobnych roślin jednorocznych. Już w lutym może tam rosną heliotrop peruwiański, lobelia, begonia, werbena, petunia, lewkonia, niecierpek, lwia paszcza, ostróżka, cynia czy żeniszek meksykański. Można też uprawiać w tunelu zioła, takie jak majeranek, bazylia, rozmaryn, szałwia, cząber, koper, estragon albo lubczyk.

Część warzyw można hodować albo pod folią, albo na otwartym powietrzu ? jeśli stwierdzimy, że temperatura w tunelu jest za wysoka i nie jesteśmy w stanie obniżyć jej wietrzeniem, zdjęcie osłony foliowej nie stanowi większego kłopotu (nie jest za to zwykle możliwe pełne otwarcie szklarni). Warzywa niewymagające można pozostawić pod osłoną do ustabilizowania się przeciętnej temperatury dobowej powietrza na poziomie 10-12Ć° Celsjusza. Warzywa ciepłolubne lepiej utrzymać pod folią dopóki średnie temperatury na zewnątrz nie osiągną przynajmniej 15-18Ć°. Na kilka dni przed zdjęciem folii z tunelu warto zaczą hartować rośliny, pozostawiając na noc otwarte okienka i drzwi tunelu. Zdejmować folię z konstrukcji lepiej w pochmurne, a nawet nieco deszczowe dni ? nie nastąpi wtedy bowiem u roślin szok spowodowany nagłą zmianą wilgotności powietrza.

Jak więc widać, foliowy tunel ogrodowy jest sprzętem uniwersalnym i pozwalającym nam zorganizować uprawy tak, jak tylko chcemy.

Powrót