Hamaki ogrodowe

Krzysztof Kolumb wyruszył w nieznane w poszukiwaniu nowego lądu. Nawet kiedy już do niego dotarł, zapewne nie wiedział jeszcze, że nie było to jedyne odkrycie jego wyprawy, które doceni ludzkość. Przywiózł ze sobą do Europy wiele skarbów Nowego świata ? o wielu z nich później zapomniano, inne jednak stały się popularne na wszystkich kontynentach. I poza nimi również.

Jednym z tych ponadczasowych skarbów był hamak: proste łóżko wykonane z kawałka tkaniny bądź plecionego sznura, zawieszane pomiędzy dwiema podporami, na przykład drzewami. Dziś przedmiot, zdawałoby się, banalny ? wówczas odkrycie, które pomogło zmienić świat. Od dawna znane amerykańskim tubylcom, szybko znalazło wiele zastosowań także na starym kontynencie oraz podczas podróży morskich. Z czasem zaś tylko zyskiwało na popularności i pojawiało się w najdalszych zakątkach świata. Dawniej egzotyczny ? dziś hamak ogrodowy znajduje się na standardowym wyposażeniu wielu domów i ogrodów, bez względu na klimat.

Nieznani wynalazcy hamaka

Tak naprawdę nie wiadomo, kto wymyślił hamak i czy stało się to w jednym tylko miejscu na świecie. Prawdopodobnym miejscem powstania tego wynalazku jest Ameryka środkowa lub Południowa bądź też wyspy karaibskie. Przypuszcza się, że rdzenni mieszkańcy Ameryki wyrabiali hamaki już przed dwoma tysiącami lat, tkając je z kory drzewnej, a później z włókien sizalowych. Inni badacze twierdzą, że konstrukcja hamaka zupełnie niezależnie od tego, a być może nawet wcześniej pojawiła się też w innych zakątkach Ziemi ? na przykład w Australii. Samo słowo ?hamak?, które w tej lub zbliżonej formie przeszło do większości języków świata za pośrednictwem hiszpańskiego, pochodzi prawdopodobnie z narzeczy arawackich, którymi posługują się Indianie w okołorównikowych regionach Ameryki Południowej. Początkowo miało ono oznaczać ?sieć?, w tym także służącą do połowu ryb.

Indiański podbój Europy

Dla świata zachodniego hamaki odkryli, jako się rzekło, członkowie pierwszej wyprawy Krzysztofa Kolumba, którzy przebywając wśród ludu Taino na późniejszych Wyspach Bahama, spostrzegli, że miejscowi używają hamaków do spania i wypoczynku, również podczas podróży, jak też do celów transportowych oraz ceremonii pogrzebowych odprawianych przez Tainów. Europejczycy szybko dostrzegli zalety hamaka ? zapewniał on wygodny sen i relaks przy naturalnej wentylacji, cennej w strefie tropikalnej, a przede wszystkim chronił przed atakami groźnej fauny, jak jadowite pająki, dokuczliwe insekty czy węże, minimalizując ryzyko, że dostaną się do posłania, co zdarzało się często podczas snu na ziemi.

Kolumb postanowił sprowadzić więc ów interesujący i pożyteczny indiański wynalazek do Europy. Tam, mimo odmiennego klimatu, też szybko znaleziono dla niego szereg zastosowań. Wkrótce hamaki zaczęły na przykład zastępować koje na pokładach okrętów ? spanie w nich dawało załodze możliwość częściowego zniwelowania kołysania się statku na falach i umożliwiało efektywniejsze wykorzystanie przestrzeni pod pokładem. Po stu latach od odkrycia Kolumba hamaki zaczęły stanowić standardowe już wyposażenie niektórych flot handlowych i wojennych, pozostając nim przez kolejne stulecia. A za marynarzami poszli inni. Brytyjczycy planowali przez jakiś czas zastąpić hamakami prycze w więzieniach, dopóki nie okazało się, że skazani wykorzystują ich elementy do celów zgoła niepożądanych. Hamaki ceniono natomiast, jako egzotyczne meble wypoczynkowe, na szlacheckich dworach. Co nie znaczy, że nie trafiały one także ?pod strzechy? ? ubożsi mieszkańcy wsi korzystali z nich niekiedy, jako posłań tańszych i łatwiejszych do trzymania w niewielkich pomieszczeniach niż tradycyjne łóżka. W czasach współczesnych najbardziej rozpowszechnione są hamaki ogrodowe ? co nie oznacza, że nadają się tylko do użycia w ogrodzie, czy tylko na świeżym powietrzu. Zalety hamaków jako mebli dostrzegli z czasem mieszkańcy całego świata i upowszechniły się one pod niemal każdą długością i szerokością geograficzną.

Jakie zalety ma hamak?

Wypoczynek w hamaku pozytywnie wpływa na samopoczucie, pozwalając odprężyć się fizycznie i psychicznie. Kołysanie redukuje stres, poniekąd hipnotyzuje, ułatwiając zaśnięcie, a sam sen w hamaku jest głębszy. Oraz wygodniejszy, dzięki temu, że ciało śpiącego nie styka się nigdzie z podłożem ? nie trzeba więc zmieniać pozycji, bo nie pojawia się ból ani drętwienie, częste gdy np. śpi się długo na jednym boku. W lekko wygiętej pozycji kręgosłupa, kręgi jego dolnego odcinka układają się w inny niż zazwyczaj sposób, dyski ulegają rozciągnięciu, a mięśnie uwalniają się od napięcia. W stanie relaksu obniża się z kolei ciśnienie krwi. Hamaki zaleca się więc ludziom zestresowanym, cierpiącym na bezsenność lub trudności z koncentracją, a także osobom ze spektrum autyzmu. Miniaturowe ich wersje stosuje się niekiedy w terapii noworodków, zwłaszcza wcześniaków ? ponoć skutkuje to ich szybszym rozwojem.

Hamak hamakowi nierówny

Mimo prostej i ogólnie znanej konstrukcji, hamaki potrafią różnić się w licznych detalach. Są więc hamaki z poprzecznym drążkiem rozporowym, który powoduje rozciągnięcie i wypoziomowanie materiału wszerz ? łatwo na taki hamak wejść i zejść z niego, łagodniejszy łuk pozwala leżeć w bardziej wyprostowanej, ?zwyklejszej? pozycji. Takie hamaki są jednak mniej stabilne, łatwiej z nich spaść, nie są więc raczej zalecane dzieciom. Hamak bez drążków, przypięty tylko w dwóch punktach do podpór, tworzy bezpieczniejszą, głęboką nieckę, ale z kolei zdecydowanie trudniej się z niego wydostać w razie potrzeby. Istnieją też fotele hamakowe ? meble mniejsze i choć oparte na podobnej zasadzie, wyglądający nieco jak huśtawka i w roli huśtawki czasem używany przez dzieci, wygodny, wiszący kokon ? jednoosobowe siedzisko z oparciem, w którym raczej nie da się położyć. Czasem określa się taki fotel mianem ?krzesło brazylijskie?.

Hamaki mogą się też znacząco różnić materiałem, z którego są wykonane. Często jest to jednolita tkanina o rozmaitej kolorystyce i deseniach. Do produkcji hamaków używa się płótna, mocnej bawełny, nylonu, poliestru czy polipropylenu. W przypadku hamaków turystycznych tkanina ta bywa nawet wodoodporna i bardzo lekka, łatwa do złożenia w niewielkich rozmiarów pakunek, dzięki czemu hamak można schować do plecaka, a podczas postojów może on zastąpić trudniejszy do rozłożenia, większy i cięższy namiot. Równie często hamaki zbudowane są z siatki o różnej grubości sznura i różnej gęstości splotu.

Hamaki mogą ponadto mieć różne systemy mocowania: albo być tradycyjnie przywiązywane bądź przypinane do dwóch zewnętrznych podpór, takich jak drzewa, albo wolnostojące; mieć własny stelaż ? zwykle w postaci sporej wielkości drewnianego lub metalowego łuku opartego na stabilnej podstawie, na którego ramionach zawieszony jest sam hamak. Zwłaszcza kiedy nie mamy do dyspozycji drzew czy innych odpowiednich podpór, hamak na stelażu może być dobrym wyjściem.

Możemy wreszcie podzielić hamaki na jedno- lub dwuosobowe, różniące się przede wszystkim szerokością i ?udźwigiem?.

Jakie cechy powinien mieć dobry hamak ogrodowy?

Hamak dla osoby dorosłej powinien przede wszystkim bez problemu ją udźwigną, nawet z pewnym zapasem bezpieczeństwa. Od hamaków jednoosobowych należy więc wymagać limitów udźwigu rzędu co najmniej 150-200 kg. Dwuosobowe hamaki ogrodowe muszą oczywiście udźwigną obciążenia odpowiednio większe.

Równie ważne są wymiary, jakimi charakteryzuje się hamak ogrodowy. Hamak dla dorosłych powinien mieć ponad 3 metry długości (nieco mniejsza powinna być odległość między punktami, do których jest przymocowany), wystarczy też niespełna półtora metra szerokości. Dla dzieci należy dobrać hamaki odpowiednio mniejsze. Najniższy punkt hamaka, w którym ktoś leży, powinien znajdować się przynajmniej 30 cm nad podłożem, a najlepiej na wysokości ok. 80-100 cm.

Materiał, z którego wykonany jest hamak ogrodowy, powinien charakteryzować się wytrzymałością i dużą odpornością na uszkodzenia mechaniczne ? naprężenia bywają spore, a bezpieczeństwo osób korzystających z hamaka wymaga, aby nie było łatwo go podrzeć ani by się nie urwał. Z drugiej strony, lepiej gdy materiał jest lekki, by przenoszenie hamaka, jego rozwijanie, zwijanie oraz wieszanie nie przysparzało trudu. Odporność nadaje hamakom np. nylon albo poliester dodawany do bawełny. Materiał powinien też być przy tym przyjemny w dotyku. Jeśli ma to być hamak ogrodowy sensu stricto, a więc używany w plenerze, właśnie w ogrodzie albo np. na balkonie, gdzie narażony będzie na zmienne warunki atmosferyczne, dobrze jeśli zrobiony jest z wodoodpornego lub szybkoschnącego materiału. Ponieważ zaś na zewnątrz łatwiej też o pobrudzenie go, najlepiej dobrać wzorzyste, różnokolorowe i niezbyt jasne tkaniny, a jeśli już są jasne ? to zarazem łatwe do czyszczenia.

W domu czy na świeżym powietrzu?

Hamaki ogrodowe czy też nie ? można ich używać zarówno w ogrodzie, jak we wnętrzu. Możemy spać w hamaku nawet we własnym pokoju. W domu lepiej może się sprawdzić hamak ze stelażem, choć z drugiej strony zajmuje on więcej miejsca i trudniej go schować. Jeśli więc ma to być hamak przytwierdzony do ścian (nie polecamy mocowania do innych mebli ? to świetny przepis na katastrofę), należy zadbać o odpowiednio mocne haki i solidne zakotwiczenie ich w murze. Można też zastosować krzesło brazylijskie, które może zwisać z haka tkwiącego w suficie bądź z belki stropowej i zajmować znacznie mniej miejsca niż zwykły hamak, służąc za siedzisko.

Jeśli chodzi o hamaki ogrodowe faktycznie wieszane w ogrodzie, na tarasie czy w innym otwartym miejscu, których materiał nie jest wodoodporny ani szybkoschnący, najlepiej umieścić hamak w miejscu, z którego szybko można go zdją i schować pod dach. Przydają się też w tym celu uchylne karabinki, przy pomocy których można hamak błyskawicznie zdją z przywiązanych na stałe, podtrzymujących go lin, unikając czasochłonnego rozsupływania węzłów, gdy np. zaczyna się i wzmaga deszcz.

Tak naprawdę, nie ogranicza nas nic ? hamak (ogrodowy czy nie) jest sprzętem tak uniwersalnym, że da się go umieścić niemal wszędzie. Mogą go używać do wypoczynku dorośli, ale może też posłużyć dzieciom za huśtawkę. Hamak ze stelażem czy przywiązany do drzew albo mocowany w ścianie - będzie stanowił wygodny dodatek do ogrodu, egzotyczny fragment wystroju mieszkania, praktyczne uzupełnienie wyposażenia domku na działce albo gadżet turystyczny. Hamak daje nam więcej swobody, a dzięki temu rozszerza nasz świat daleko poza nasz ogród. Czyż nie o to właśnie chodziło Krzysztofowi Kolumbowi?